Materiały do pobrania
Skrzynia katoptryczna (zwana także teatrem katoptrycznym) to pudełko od wewnątrz wyłożone lustrami w celu powiększenia, deformacji lub zwielokrotnienia obrazu dowolnego przedmiotu umieszczonego w środku.
Maszyny do patrzenia swoją tradycją sięgają starożytnego Rzymu. Najbardziej wyszukane skrzynie katoptryczne przedstawiały rozległe biblioteki, lasy, miasta, wykwintnie wystrojone pałace, bezgraniczne kolumnady, nieskończone stoły zastawione delikatesami i skarbce pełne kosztowności. Inna forma rozrywki polegała na umieszczeniu w skrzyni zwierzęcia, np. kota, i śledzeniu jego interakcji z odbijającymi się w lustrach sobowtórami.
W okresie renesansu, wraz z narodzinami nowoczesnej optyki i zrozumieniem zasad perspektywy, skrzynie katoptryczne nabrały popularności w całej Europie. Posiadanie własnego teatrzyku optycznego było oznaką zamożności – gromadzono je w prywatnych kolekcjach i gabinetach osobliwości. Prymitywniejsze skrzynie były formą zabawy, przedstawienia ludowego. Podobnie jak inna popularna zabawa optyczna, krzywe zwierciadło, maszyny do patrzenia wywoływały zarówno śmiech, jak i niepokój. W czasach baroku iluzyjne skrzynie były nierzadko odbierane jako obiekty mistyczne, związane z tajemną wiedzą albo nawet magią.
Czerpiąc z tradycji oraz wykorzystując nowoczesne materiały i kasetony fotograficzne, Nicolas Grospierre tworzy własne skrzynie katoptryczne. Za ich pośrednictwem artysta realizuje dwa najważniejsze projekty swojej twórczości: bada sny (lub koszmary), iluzje modernistycznych ideałów i architektury oraz eksploruje problem relacji człowieka (i jego bagażu kulturowego) z naturą.
Przedstawione prace pochodzą z różnych okresów twórczości Nicolasa Grospierre’a. Chociaż niektóre obiekty były częścią większych wystaw, a niektóre powstały niezależnie, mają one wspólne mianowniki technologiczne i merytoryczne. Na poziomie realizacji prace łączy fotografia: każdy obiekt bazuje na zdjęciu zrobionym przez artystę oraz przekształconym przez niego za pomocą fotomontażu, a także urządzenia optycznego, w którym zdjęcie zostało umieszczone.
Na poziomie koncepcji prace łączy iluzja. Każda z nich przedstawia to, co istnieje w wyobrażeniu albo przekształceniu, a jednak jest niepokojąco znajome i bliskie. Trójwymiarowe instalacje pozwalają nie tyle zobaczyć konkretny obiekt, co zajrzeć w głąb pewnej idei: nieskończonej biblioteki, punktu w przestrzeni, który zawiera wszystkie inne punkty lub esencji kamieni naturalnych. Przedstawione dzieła są próbą ilustracji pojęć abstrakcyjnych i efemerycznych, które w realizacji Grospierre’a stają się jak najbardziej doświadczalne.